ห้าแนวโน้มของ Cloud Computing ของการ์ตเนอร์ที่จะส่งผลกระทบต่อยุทธศาสตร์ตลอดถึงปี 2015

(บทความนี้แปลและเรียบเรียงจาก Press release ของ Gartner แนะนำโดย poonlarb@cpthailand.com)

คลาวด์คอมพิวติงได้แทรกซึมเข้าสู่ตลาดไอซีทีอย่างมีนัยสำคัญในรอบสองปีที่ผ่านมา เป็นผลให้ผู้ใช้ไอที ไม่ว่าจะระดับบุคคล หรือองค์กร มีอิสระที่จะเลือกใช้อุปกรณ์ไอซีทีตามความต้องการ ช่วยให้หลุดพ้นจากข้อจำกัด และความยุ่งยากในการจัดหาจัดจ้าง และรูปแบบของสัญญาที่ซับซ้อน จากนี้ไป คลาวด์คอมพิวติงจะช่วยการเลือกใช้ไอซีที โดยเฉพาะเลือกระบบงาน การใช้ข้อมูลข่าวสาร และการรับบริการจากองค์กรต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น แต่เนื่องจากเทคโนโลยีเกี่ยวกับคลาวด์คอมพิวติงยังไม่อยู่นิ่ง และมีแนวโน้มจะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วต่อไป ความสับสนในหลาย ๆ ด้าน ยังมีมากมายพอ ๆ กับความสำคัญ จนบริษัทอย่างการ์ตเนอร์ (Gartner) ต้องออกมาระบุว่า คลาวด์คอมพิวติงเป็นหนึ่งในสิบอย่างของเทคโนโลยีที่ต้องติดตามอย่างใกล้ชิด การ์ตเนอร์ยังได้ระบุแนวโน้มเกี่ยวกับคลาวด์คอมพิวติง 5 เรื่อง ที่จะมีผลต่อการวางแผนยุทธศาสตร์ในสามปีข้างหน้าดังนี้

1.         กรอบการตัดสินใจอย่างมีแบบแผนจะช่วยให้การลงทุนในคลาวด์คอมพิวติงทำได้อย่างเหมาะสม

ประโยชน์ของคลาวด์ มีตั้งแต่การเปลี่ยนจากการลงทุนมาเป็นค่าใช้จ่าย ทำให้ค่าใช้จ่ายไอซีทีโดยรวมลดลง การใช้คลาวด์มีความคล่องตัวสูง และลดความยุ่งยากในการใช้ไอซีทีได้ คลาวด์ยังหมายถึงความสามารถที่จะนำทรัพยากรด้านไอซีที ไปสนับสนุนกลุ่มธุรกรรมที่มีมูลค่าเพิ่มสูงกว่า หรือสนับสนุนการสร้างนวัตกรรม ทำให้การทำธุรกิจมีความเสี่ยงน้อยลง แต่ก็หาใช่ว่า ทุกข้อเสนอของคลาวด์จะไปในด้านบวกหมด ยังมีสิ่งที่ต้องระมัดระวังอีกมาก เช่น เรื่องของความปลอดภัย เรื่องเกี่ยวกับความโปร่งใส ประเด็นปัญหาเกี่ยวกับด้านคุณภาพ และปัญหาการใช้งานอย่างเพียงพอและต่อเนื่อง ความเสี่ยงที่จะผูกขาดกับผู้ให้บริการคนหนึ่งคนใด เงื่อนไขต่าง ๆ เกี่ยวกับสัญญาบริการ ตลอดจนปัญหาด้านการทำงานแบบบูรณาการ ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องที่มีความสลับซับซ้อน จำเป็นต้องนำมาพิจารณาอย่างรอบคอบก่อนจะตัดสินใจรับข้อเสนอบริการคลาวด์

2.         การใช้คลาวด์คอมพิวติงแบบลูกผสม (Hybrid cloud) เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

คลาวด์คอมพิวติงแบบลูกผสมหมายถึงการใช้บริการจากศูนย์บริการภายนอก (public or private) ร่วมกันและประสานงานกันกับบริการโครงสร้างไอซีที และระบบงานประยุกต์ขององค์กรเอง เมื่อถึงจุดหนึ่ง  คลาวด์คอมพิวติงแบบลูกผสมจะเป็นบริการไอซีทีแบบครบวงจร เป็นคลาวชุดเดียวกัน แต่ประกอบด้วย Cloud platform หลายชุด ทั้งของภายในและภายนอกองค์กร ที่จะสนับสนุนการดำเนินธุรกิจตามความจำเป็นขององค์กรได้ การ์ตเนอร์แนะนำว่า เราควรให้ความสำคัญกับความจำเป็นระยะสั้น โดยเฉพาะการใช้ระบบงานและข้อมูลแบบบูรณาการ และทำงานแบบเชื่อมโยงระหว่างงานภายในและภายนอก ในกรณี ถ้าจำเป็นต้องมีส่วนที่ต้องใช้บริการจากคลาวด์สาธารณะ ด้วยระบบซอฟต์แวร์ทั้งที่ทำงานร่วมกับผู้อื่น หรือเป็นระบบซอฟต์แวร์เฉพาะของตนเอง ก็ควรระมัดระวังเป็นกรณีพิเศษในเรื่องข้อกำหนดและมาตรฐาน ของการทำงานร่วมกันระหว่างระบบภายในและภายนอก

3.         นายหน้าที่จัดหาบริการคลาวด์จะช่วยอำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้ได้

เมื่อการใช้บริการคลาวคอมพิวติงแพร่หลายมากขึ้น ความจำเป็นต้องอาศัยความช่วยเหลือจากผู้ชำนาญในเรื่องคลาวด์ย่อมจะมีมากขึ้น การบริการในนามของนายหน้าจัดหาบริการคลาวด์ (Cloud services brokerage, CSB) จะมีบทบาทในฐานะเป็นตัวกลางให้บริการระหว่างผู้ใช้กับผู้ให้บริการคลาวด์ แนวคิดที่มีคนกลาง CSB ได้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในปีที่ผ่านมา และการ์ตเนอร์คาดว่าความจำเป็นต้องใช้คนกลางมีแนวโน้มสูงขึ้นในอีกสามปีข้างหน้า เนื่องจากผู้ใช้ไอที ไม่ว่าจะมาจากสายงานไอที หรือสายงานทางธุรกิจ ต่างต้องการใช้บริการคลาวด์โดยไม่ต้องการเข้าไปเกี่ยวข้องกับทางเทคนิคของไอที

เพื่อเตรียมตัวรับความท้าทายนี้ การ์ตเนอร์เชื่อว่า แผนกไอทีขององค์กรต้องศึกษาหามาตรการรับหน้าที่เป็นนายหน้าจัดหาบริการคลาวให้แก่องค์กรเอง ด้วยการกำหนดกระบวนการจัดหาจัดซื้อบริการคลาว ที่จะช่วยส่งเสริมและสนับสนุน และดึงดูดให้ผู้ใช้มาขอคำปรึกษาแนะนำเกี่ยวกับการใช้บริการคลาวด์คอมพิวติง วิธีการทำงานผ่านนายหน้าขององค์กร อาจนำวิธีและเครื่องมือ เช่นระบบ Internal portals และ Service catalogs มาปรับปรุง เพื่อใช้กับการจัดหาบริการคลาวด์ตามความเหมาะสมได้

4.          การออกแบบการทำงานเพื่อคลาวด์โดยเฉพาะเป็นสิ่งจำเป็น

องค์กรส่วนหนึ่งเลือกวิธีโยกย้ายระบบงานปัจจุบันไปใช้บริการจากคลาวโดยตรง วิธีนี้อาจจะเหมาะกับงานประเภทที่ใช้ทรัพยากรด้านไอทีที่ผันแปรมาก หรืองานประเภทที่มีโอกาสขยายตัวเพิ่มอย่างมาก อย่างไรก็ตาม ถ้าต้องการหวังผลจากการใช้คลาวด์คอมพิวติงอย่างที่ควรได้ ระบบงานก็ต้องถูกออกแบบใหม่ ให้เหมาะกับคุณลักณะการทำงานของคลาวด์ ตลอดจนถึงข้อจำกัด และโอกาสที่พึงได้จากคลาวด์ การ์ตเนอร์แนะนำว่า องค์กรควรมองไกลไปกว่า เพียงแค่หวังผลจากการโยกย้ายสู่โครงสร้างพื้นฐานไอทีที่เป็นคลาวด์คอมพิวติง แต่ควรเน้นหาประโยชน์จากคลาวด์ที่สามารถช่วยให้ธุรกิจทำงานระดับโลกได้

5.         คลาวด์คอมพิวติงมีอิทธิพลต่อศูนย์ข้อมูล (Data center) และรูปแบบการทำงานในอนาคต

การใช้บริการจากคลาวด์สาธารณะนั้น ผู้ใช้มีฐานะเป็นเพียงผู้บริโภคบริการ โดยมีผู้ให้บริการทำหน้าที่จัดการงานทุกด้านที่เกี่ยวกับเทคโนโลยี รวมทั้งการบริหารศูนย์ข้อมูล และการปฎิบัติงานต่าง ๆ ในส่วนของโครงสร้างพื้นฐานไอที ถึงแม้องค์กรจะยังสร้างและขยายศูนย์ข้อมูลของตัวเอง ก็ยังมีความจำเป็นต้องอาศัยแนวคิดของการบริการแบบคลาวด์ตามลักษณะของศูนย์บริการคลาวด์ ดังนั้น การ์ตเนอร์จึงแนะนำว่า องค์กรควรใช้แนวคิดของคลาวด์คอมพิวติงมาใช้พิจารณาการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานไอทีและศูนย์ข้อมูล เพื่อเพิ่มความคล่องตัว และประสิทธิภาพการทำงานของศูนย์ข้อมูลต่อไปได้